ნაწლავების გადახლათვა (ნაწლავების გაუვალობა) – დაავადება, რომელსაც ახასიათებს ნაწლავის რომელიმე ნაწილის გაუვალობა. ხშირად ზიანდება თხელი ნაწლავი და ნაწლავის სიგმასებური ნაწილი (უფრო მოხუცებში). მიმდინარეობის ხასიათის მიხედვით გამოიყოფა დაავადების მწვავე და ქრონიკული ფორმები.

 

მიზეზები

დაავადების გამომწვევი მიზეზებია:

·         მუცლის ღრუში განვითარებული შეხორცებები;

·         დიდი ხნის მანძილზე საკვებზე უარის თქმა, რის შემდეგ ადამიანი იღებს საკვების ჭარბ რაოდენობას;

·         ხანგრძლივი შეკრულობა;

·         ხერხემლის, მენჯის ძვლების მოტეხილობები;

·         მოსადუნებელი პრეპარატების მავნე გამოყენება.

ბავშვებში დაავადებას იწვევს:

·         მუცლის ტრავმები;

·         მკვეთრი მოძრაობები;

·         ხანგრძლივი შეკრულობა;

·         ჭიები.

 

სიმპტომები

დაავადებას ახასიათებს შემდეგი სიმპტომები:

·         იშვიათი მუცლის ტკივილი;

·         გულის რევა, ღებინება;

·         ნაწლავის შებერილობა;

·         წვრილი ნაწლავის ანტიპერისტალტური ტალღა (ნაწლავი მოძრაობს საპირისპირო მიმართულებით);

·         შეკრულობა;

·         კალაში სისხლის ნარევი;

·         მეტეორიზმი;

·         სხეულის ტემპერატურის აწევა 39 გრადუსამდე;

·         პირის სიმშრალე.

 

დიაგნოსტიკა

დაავადების დიაგნოსტიკას ატარებს ექიმი-გასტროენტეროლოგი და ნიშნავს:

·         მუცლის ღრუს ორგანოების რენტგენოლოგიურ გამოკვლევას;

·         ბარიუმის ოყნას;

·         სისხლის საერთო ანალიზს;

·         რექტორომანოსკოპიას;

·         ნაწლავის ენდოსკოპიურ გამოკვლევას;

·         მუცლის ღრუს ორგანოების ლაპარასკოპიას;

·         მუცლის ღრუს ორგანოების ულტრა-ბგერით გამოკვლევას.

დამატებით შეიძლება საჭირო გახდეს ექიმ-პროქტოლოგის კონსულტაცია.

 

მკურნალობა

პაციენტს ესაჭიროება სასწრაფო ჰოსპიტალიზაცია და ქირურგიული ჩარევა. მკურნალობა მოიცავს:

·         ოპერატიულ ჩარევას;

·         კუჭის ზონდის ჩადგმას;

·         სიფონურ ოყნებს;

·         სპაზმოლიტიკებს;

·         ღებინების საწინააღმდეგო პრეპარატებს;

·         ანალგეტიკებს.

 

საშიშროება

დროული მკურნალობის არარსებობამ შეიძლება გამოიწვიოს შემდეგი სახის გართულებები:

·         ორგანიზმის ინტოქსიკაცია;

·         გაუწყლოება;

·         პერიტონიტი;

·         განგრენა;

·         ნაწლავის პერფორაცია;

რიგ შემთხვევებში დგება ლეტალური შედეგი.

 

რისკის ჯგუფი

რისკის ჯგუფში შედიან:

·         მძიმე ფიზიკური სამუშაოს მქონე პირები;

·         მცენარეული ბოჭკოთი მდიდარი საკვების მომხმარებელი პირები;

·         ადამიანები, რომლებსაც აწუხებთ ჭიები;

·         ნაწლავის მოტორიკის დარღვევის მქონე პირები;

·         ადამიანები, რომლებიც ძილის წინ მძიმე საკვებს იღებენ.

 

პროფილაქტიკა

დაავადების პროფილაქტიკისთვის რეკომენდირებულია:

·         ზემდეტი ჭამისგან თავის შეკავება;

·         ძილის წინ 4-5 საათით ადრე ჭამა;

·         სასურველია ერთი და იგივე დროს ჭამა;

·         კუჭის მოქმედების გაკონტროლება;

·         მუცლის ღრუს კუნთების ვარჯიში;

·         აქტიური ცხოვრების ქონა.