კერატოზი
კერატოზი (კერატოდერმია, კერატოდერმატოზი) – კანის დაავადება, რომელსაც ახასიათებს კანის რქოვანას ფენის გასქელება. ყელაზე ხშირად ზიანდება ხელის მტევნები, ხელის გულები, იდაყვები, მუხლები, თმიანი ფოლიკულები.
გამოყოფენ დაავადების შემდეგ სახეობებს:
· თანდაყოლილი;
· შეძენილი;
· სიმპტომატური.
ლოკალიზაციის მიხედვით გამოიყოფა:
· ლოკალიზებული კერატოზი;
· დიფუზიური კერატოზი.
მიზეზები
დაავდების გამომწვევი მიზეზებია:
· მემკვიდრეობითი მიდრეკილება;
· კანის დამწვრობა, ზედმეტი რუჯის მიღება;
· კანის ცვლილება ასაკობრივი ფაქტორიდან გამომდინარე;
· მავნე ნივთიერებებთან კონტაქტი.
სიმპტომები
დაავადებას ახასიათებს შემდეგი სიმპტომები:
· კანზე მონაცრისფრო, მუქი ყავისფერი ლაქების გაჩენა, რომლებსაც ახლავს ქავილი;
· ხელისა და ფეხის გულების კანის გარქოვანება;
· კანზე ღრმა ნაპრალების გაჩენა;
· მაზოლების, მეჭეჭების და სხვა ტიპის წანაზარდების გაჩენა კანზე;
· მოყვითალო ლაქების გაჩენა, რომლებიც გარდაიქმნებიან მეჭეჭებად.
დიაგნოსტიკა
დაავადების დიაგნოსტიკას ახდენს ექიმი-დერმატოლოგი, რისთვისაც ატარებს:
· საერთო დათვალიერებას;
· ჰისტოლოგიურ გამოკვლევას;
· კანის ბიოპსიას.
მკურნალობა
დაავადების მკურნალობა მოიცავს:
· ელექტროკოაგულაციას;
· კრიოქირურგიულ მკურნალობას;
· რადიოტალღურ პროცედურებს;
· ლაზერულ მკურნალობას;
· ქიმიურ პილინგს;
· კიურეტაჟს (წანაზარდების მოცილებას).
საშიშროება
დროული მკურნალობის არარსებობის შემთხვევაში შესაძლოა განვითარდეს შემდეგი სახის გართულებები:
· მიკრობული ეგზემა;
· კანის კიბო;
· ენდოკრინული და ნერვული სისტემების დარღვევა;
· კბილების ჩამოცვენა.
რისკის ჯგუფი
რისკის ჯგუფში შედიან:
· გენეტიკური მიდრეკილების ადამიანები;
· მოხუცები;
· მზიან კლიმატში მაცხოვრებლები;
· კანის ღია ფერის მქონე, ქერა და წითური ადამიანები;
· ქიმიოთერაპიის გადამტანი, შიდსითა და ლეიკოზით დაავადებულები.
პროფილაქტიკა
რეკომენდირებულია:
· დერმატოლოგთან კონსულტაციის რეგულარულად გავლა;
· მზის ქვეშ დიდხანს ყოფნისგან თავის შეკავება;
· კანის დამატენიანებლების გამოყენება;
· მოჭერილი სამოსის ან ფეხსაცმლის ტარებისგან თავის შეკავება, რაც იწვევს კანის ტრავმულ დაზიანებას.