ინსულტი  – თავის ტვინში სისხლის მიმოქცევის მწვავე დარღვევა. ინსულტს კიბოსა და გულსისხლძარღვთა დაავადების შემდეგ მესამე ადგილი უჭირავს სიკვდილის გამომწვევ დაავადებათა შორის. გამოიყოფა ინსულტის შემდეგი ტიპები:

·         იშემიური;

·         ჰემორაგიული;

·         სუბარაქნოიდული.

 

მიზეზები

ინსულტის გამომწვევი მიზეზებია:

·         სხეულის ჭარბი წონა;

·         თავის ტივნის სისხლძარღვების თრომბოზი;

·         თავის ტვინის სისხლძარღვების ათეროსკლეროზი;

·         ემბოლია;

·         არტერიების სუსტი კედლები;

·         ანევრიზმა;

·         არტერიული ჰიპერტენზია;

·         ტრავმა.

 

სიმპტომები

დაავადებას ახასიათებს:

·         სახის კუნთების, კიდურების გათიშვა, განსაკუთრებით ცალი მხრის კიდურების;

·         მეტყველების გართულება;

·         მხედველობის დაქვეითება ერთ ან ორივე თვალში;

·         თავბრუს ხვევა;

·         მოძრაობის კოორდინაციის დარღვევა;

·         ძლიერი თავის ტკივილი;

·         გახშირებული გულისცემა;

·         მაღალი არტერიული წნევა;

·         სახის სიწითლე.

 

დიაგნოსტიკა

დიაგნოსტიკისთვის ექიმი-ნერვროლოგი ატარებს შემდეგ გამოკვლევებს:

·         სისხლის საერთო ანალიზი;

·         შარდის ანალიზი;

·         თავის ტვინის კომპიუტერული ტომოგრაფია;

·         თავის ტვინის მაგნიტო-რეზონანსული ტომოგრაფია;

·         სისხლძარღვების ანგიოგრაფია;

·         არტერიების დეპლეროგრაფია;

·         გულის ულტრა-ბგერითი გამოკვლევა ან ექოკარდიოგრაფია.

 

მკურნალობა

დაავადების მკურნალობაში შედის:

·         ტვინში სისხლის მიმოქცევის გასაუმჯობესებელი პრეპარატები;

·         არტერიული წნევის მარეგულირებელი პრეპარატები;

·         ტრომბოლიტიკები;

·         კორტიკოსტეროიდები;

·         გულის გლიკოზიდები;

·         ფიზიოთერაპია;

·         მასაჟი, აღდგენითი ვარჯიში.

 

საშიშროება

დაავადების გართულებას შეიძლება მოჰყვეს:

·         სხეულის ერთი ნაწილის პარეზი, პარალიჩი;

·         კომა;

·         ნევროპათია;

·         უროდინამიკის დარღვევა;

·         სუნთქვის და გულის ფუნქციის დარღვევა;

·         მეტყველების დარღვევა;

·         მეხსიერების დარღვევა;

·         გონებრივი აქტივობის დარღვევა;

·         მხედველობის დაქვეითება.

ხშირ შემთხვევაში განმეორებითი ინსულტი იწვევს ლეტალურ შედეგს.

 

რისკის ჯგუფი

რისკის ჯგუფს წარმოადგენენ:

·         მოხუცები;

·         გულის დაავადების მქონე პირები;

·         შაქრიანი დიაბეტის მქონე პირები;

·         ჰიპერტონიით დაავადებულები;

·         ტრანზიტორული იშემიური შეტევებისკენ მიდრეკილი პირები.

 

პროფილაქტიკა

რეკომენდირებულია:

·         არტერიული წნევის კონტროლი;

·         სისხლში შაქრის დონის კონტროლი;

·         სისხლძარღვების დაავადებების დროულად მკურნალობა;

·         იშემიური დაავადების მქონე პირებისთვის სპეციალური დიეტის დაცვა.