ფობია
ფობია – დაავადება, რომელსაც ახასიათებს ზედმეტი შიშის გაჩენა, რაც ადამიანს აიძულებს რაიმე ობიექტს, საქმიანობას, გარემოებას გაექცეს.
გამოიყოფა ფობიის სხვადასხვა ფორმები:
· კლაუსტროფობია – დახურული სივრცის შიში;
· პანოფობია – ყველაფრის შიში;
· ფენგოფობია – მზის შუქის შიში;
· დისტიქიფობია – უბედური შემთხვევის შიში;
· რადიოფობია – რადიაციული დასხივების შიში;
· ზოოფობია – ცხოველების შიში;
· აგორაფობია – ღია სივრცის შიში;
· არაქნოფობია – ობობების შიში;
· შიდსოფობია – შიდსით დაავდების შიში და ა.შ.
მიზეზები
· ადამიანის დაბალემოციური ტონი;
· ნეგატიური გარემო, ფსიქოლოგიური დაავადება;
· წარსულის მძიმე მოგონებები;
· ვესტიბულარული აპარატის დამაზიანებელი ტრავმები.
სიმპტომები
· გახშირებული და გაძლიერებული გულისცემა;
· სუნთქვის პრობლემები, ხუთვა;
· ჭარბი ოფლდენა;
· გულის რევის შეგრძნება;
· თავბრუსხვევა, გულყრა;
· ტრემორი;
· ქავილი, რომელიც ცხელებით იცვლება;
· პირის სიმშრალე;
· გულმკერდში სიმძმის შეგრძნება;
· კიდურების გრძნობის დაკარგვა, ჩხვლეტა;
· უკონტროლო შიში;
· დერეალიზაცია;
· დეპერსონალიზაცია.
დიაგნოსტიკა
დაავადების დიაგნოსტიკას ატარებს ფსიქიატრი, რისთვისაც საკმარისია პაციენტის ზოგადი გასინჯვა და საერთო ფსიქიკური სურათის შედგენა.
მკურნალობა
· ქცევის თერაპია;
· ანტიდეპრესანტები;
· ტრანკვილიზატორები;
· ფსიქოთერაპია.
საშიშროება
დაავადების გართულება შეიძლება იყოს:
· დეპრესიული აშლილობა;
· ალკო და ნარკოდამოკიდებულება;
· პიროვნული აშლილობა;
· პანიკური შეტევები.
რისკის ჯგუფი
· მემკვიდრეობითი მიდრეკილების ადამიანები;
· ნარკო და ალკოდამოკიდებულები;
· თავის ტრავმების მქონე პირები;
· ფსიქიკური დაავადებების და ნევროზის მქონე პირები.
პროფილაქტიკა
რეკომენდირებულია:
· ნეგატიური ემოციების და სტრესული სიტუაციებისთვის თავის არიდება;
· რისკის ჯგუფში შემავალმა პირებმა რეგულარულად უნდა იარონ ექიმთან ვიზიტზე;
· სუფთა ჰაერზე ყოფნა;
· აქტიური ცხოვრების წესის ქონა.