ომეგა-3, ომეგა-6, ომეგა-9: რას წარმოადგენს და რისთვის არის საჭირო ცხიმმჟავები?
Notice: Undefined offset: 0 in /home/admin/web/tsamali.ge/public_html/amp/blog_full.php on line 139
ყველა ჩვენგანმა იცის, რომ ომეგა-ს ტიპის ცხიმმჟავები აუცილებელია ორგანიზმის ნორმალური ფუნქციონირებისათვის, თმისა და ფრჩხილების სიჯანსაღისათვის, ჯანსაღი ცხოვრებისა და დაბალანსებული კვებისთვის. თუმცა, არც თუ ისე ბევრმა ადამიანმა იცის, რომ ომეგა 3-ის მჟავებთან დაკავშირებით საკითხი არ შემოიფარგლება მხოლოდ მის ზუთხში აღმოჩენაში.
სინამდვილეში, არსებობს ომეგას ცხიმმჟავების სამი ტიპი: ომეგა 3, ომეგა 6 და ომეგა 9. უნდა აღინიშნოს, რომ ომეგას კატეგორიის ცხიმმჟავები საკმაოდ განსხვავდებიან ერთმანეთისგან.
ქვემოთ წარმოგიდგენთ აუცილებელ ინფორმაციას იმასთან დაკავშირებით, თუ რა უნდა იცოდეთ ომეგას ტიპის ცხიმმჟავების შესახებ.
რა არის ომეგას ტიპის ცხიმმჟავები?
ცხიმები - ეს არის ერთგვარი აგურის კედლები, რომლებიც შედგება ცხიმმჟავებისგან. ყველა ცხიმმჟავას გააჩნია ნახშირწყლების ატომების თვლადი რაოდენობა, რომლებიც ერთმანეთთან ჯაჭვურად არიან გადაბმული. ზოგიერთ მათგანს მარტივი ბმა აქვს ნახშირწყლების ატომებთან, ზოგიერთი ორმაგი კავშირის გარეშეა. ომეგა-3, ომეგა-6 და ომეგა-9 — ყველა ამ ტიპის ცხიმმჟავა ორმაგი ბმის გარეშეა, ამიტომ ჯანსაღი კვებისთვის მედიკოსები მათ ყველაზე მისაღებ ცხიმებად თვლიან.
ქიმიურ შემადგენლობაზე თუ ვისაუბრებთ, უნდა აღინიშნოს, რომ ნახშირწყლის ჯაჭვის დასაწყისს ეწოდება „ალფა“, ხოლო დასასრულს „ომეგა“. ომეგა 3-ის კატეგორიის ცხიმმჟავებში რიცხვი 3 აღნიშნავს იმას, რომ პირველი მოლეკულა ორმაგი კავშირით იმყოფება ნახშირწყლის სამ ატომზე ომეგა-ბოლოდან. ზუსტად იგივე პრინციპით არის აგებული ომეგა 6-ის და ომეგა 9-ის ჯაჭვი.
გადავიდეთ პრაქტიკულ ნაწილზე
ომეგა-3: რა სარგებლობა მოაქვს და როგორ მივიღოთ ის
ექსპერტები გვაფრთხილებენ, რომ ჩვენს სხეულს არ შეუძლია ომეგა 3-ის გამომუშავება, ამიტომ, საჭიროა საკვებად ისეთი პროდუქტის მიღება, რომელიც მდიდარია ომეგა 3-ით, ან მივიღოთ დანამატები, რათა თავი ავარიდოთ ორგანიზმში ამ ნივთიერების დეფიციტს. არსებობს ომეგა 3-ის სამი ძირითადი ტიპი: ალფა-ლინოლის მჟავა (ALA), ეიკოზაპენტინის მჟავა (EPA) და დოკოზაჰექსის მჟავა (DHA).
EPA და DHA შედის ცხიმიანი თევზის ხორცში, როგორიცაა ზუთხი, ქაშაყი, სკუმბრია და სხვა. EPA-ს გააჩნია ძლიერი ანთებისსაწინააღმდეგო მოქმედება და კვლევების თანახმად, ხელს უშლის გულის დაავადებების წარმოქმნას. DHA მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ტვინის ჯანმრთელობის შენარჩუნებაში. ომეგა 3-ის ოპტიმალური რაოდენობის მიღება შესაძლებელია კვირაში ორი-სამი ულუფა ცხიმიანი თევზის ხორცის მირთმევით.
ომეგა-6: რა სარგებლობა მოაქვს და როგორ მივიღოთ?
ისევე როგორც ომეგა 3-ის შემთხვევაში, ჩვენს ორგანიზმს არ შეუძლია ომეგა 6-ის ცხიმმჟავების თავად გამომუშავება. თუმცა, თქვენ შეგიძლიათ მიიღოთ ომეგა 6-ის საკმარისი რაოდენობა რაციონით - და ამით ნამდვილად უნდა ისარგებლოთ! ამ კატეგორიის ცხიმმჟავებს ძირითადად შეიცავს მცენარეული ცხიმი, როგორიცაა სიმინდის ზეთი, მიწის თხილის ზეთი, სოიოს ზეთი და ა.შ.
თუმცა ფრთხილად იყავთ, რადგან თუ ომეგა 6-ის ცხიმმჟავები ორგანიზმში ჭარბი რაოდენობით დაგიგროვდებათ, ამან შეიძლება გამოიწვიოს ანთება (საინტერესოა ის ფაქტი, რომ ადამიანების უმრავლესობა რაციონის საშუალებით გაცილებით მეტ ომეგა 6-ტიპის ცხიმმჟავებს იღებს, ვიდრე ომეგა 3-ს).
ომეგა-9: რა სარგებლობა მოაქვს და როგორ მივიღოთ?
ომეგა3-სა და ომეგა 6-გან განსხვავებით, ომეგა-9 ცხიმმჟავები ითვლება არაარსებითად. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მაშინაც კი, თუ ამ კატეგორიის ცხიმმჟავბის მიღება ძალიან დაბალი იქნება, ორგანიზმი მათ დეფიციტს მაინც არ განიცდის. ომეგა 9-ს მიღება შესაძლებელია მზესუმზირის ზეთით, ზეითუნის ზეთით და ა.შ.
ერთი სიტყვით, მიუხედავად იმისა, რომ ომეგა 9 ცხიმმჟავები არ სჭირდება ჩვენს ორგანიზმს, მათ მაინც გააჩნიათ თავისი დადებითი მხარეები, რაც სასარგებლოა ჯანმრთელობისთვის. უახლესი კვლევებით დადგინდა, რომ ომეგა 9-ის გამოყენება სხვა ცხიმებთან შედარებით სასარგებლოა, რადგან მას რეალურად შეუძლია წნევის დაწევა, ქოლესტერინის დონის, დიაბეტისა და გულ-სისხლძარღვთა დაავადების განვითარების რისკის შემცირება.