დემენცია

დემენცია  – დაავადება, რომელიც ხასიათდება მეხსიერების და გონებრივი შესაძლებლობების ნაწილობრივი დაკარგვით. ყველაზე მეტად დაავდება უჩნდება მოხუც ადამიანებს. ხასიათის მიხედვით დაავადება შეიძლება იყოს პირველი და მეორე ხარისხის.

 

მიზეზები

დაავადების გამომწვევი მიზეზებია:

·         თავის ტვინის დაზიანება (ტრავმები, სიმსივნეები);

·         ტვინში ტოქსიკური ცხიმების წარმოქმნა;

·         ინსულტის, ინფარქტის, იშემიური დაავადებების შედეგად სისხლძარღვების მუშაობის დარღვევა;

·         ნერვული სისტემის დაავდებები (პარკინსონის დაავადება, ალცგეიმერის დაავადება);

·         ნივთიერებათა ცვლის დარღვევა;

·         ნეიროინფექციები (ენცეფალიტი, აივ-ინფექცია).

 

სიმპტომები

დაავადებისთვის დამახასიათებელია შემდეგი სახის სიმპტომები:

·         მეხსიერების გაუარესება;

·         სივრცეში დროის ორიენტაციის არევა;

·         აზროვნების დარღვევა;

·         ყოველდღიური საქმიანობისადმი ინტერესის დაკარგვა;

·         მოთენთილობა;

·         სისუსტე;

·         თავის ტიკივილი;

·         ყურადღების გაფანტვა;

·         სოციალური აქტივობის გაუარესება;

·         სასაუბრო ფუნქციის პერიოდული დაკარგვა.

 

დიაგნოსტიკა

დაავადების დიაგნოსტიკას ატარებს ექიმი-ნევროლოგი და ნიშნავს:

·         სისხლის საერთო, ბიოქიმიურ ანალიზს;

·         ნევროლოგიურ გამოკვლევებს;

·         თავის ტვინის კომპიუტერულ ტომოგრაფიას;

·         თავის ტვინის მაგნიტო-რეზონანსულ ტომოგრაფიას;

·         სეროლოგიურ ტესტებს.

დამატებით შესაძლოა საჭირო გახდეს:

·         ელექტროენცეფალოგრაფია;

·         შარდის ანალიზი;

·         თავის ქალას, გულ-მკერდის რენტგენოგრაფია;

·         ლუმბალური პუნქცია;

·         ელექტროკარდიოგრამა.

 

მკურნალობა

მკურნალობა მოიცავს:

·         პრეპარატები, რომლებიც მოქმედებენ აცეტილქოლინერგიკულ სისტემაზე;

·         ნეირომეტაბოლურად მოქმედი პრეპარატები;

·         ანტიქოლესტერაზული პრეპარატები;

·         NMDA–რეცეპტორებზე მოქმედი პრეპარატები;

·         ნეიროლეპტიკები;

·         ანტიდეპრესანტები.

 

დიეტა

პაციენტებისთვის რეკომენდირებულია რაციონში ბუნებრივი ანტიოქსიდანტის შემცველი პრეპარატების ჩართვა.

 

საშიშროება

თუ არ მოხდება დაავადების დროულად მკურნალობა, შესაძლოა განვითარდეს შემდეგი სახის გართულებები:

·         პიროვნული მოშლა;

·         უძილობა;

·         ტრავმატულობის მაღალი დონე;

·         სხვა ადამიანებთან ურთიერთობის პრობლემები;

·         დელირიუმი.

 

რისკის ჯგუფი

რისკის ჯგუფში შედიან:

·         65 წელს გადაცილებული ადამიანები;

·         ქალები;

·         მემკვიდრეობითი მიდრეკილების მქონე ადამიანები;

·         ათეროსკლეროზით დაავადებულები;

·         სისხლში ქოლესტერინის მაღალი დონის შემცველობის მქონე ადამიანები;

·         შაქრიანი დიაბეტის მქონე ადამიანები.

 

პროფილაქტიკა

დაავადების პროფილაქტიკისთვის რეკომენდირებულია:

·         დაბალანსებული კვების ქონა;

·         მავნე ჩვევებზე უარის თქმა;

·         მუდმივი ფიზიკური ვარჯიში;

·         სტრესული სიტუაციებისთვის თავის არიდება;

·         არტერიული წნევის კონტროლი.